Алматы қаласының №4 Қалалық клиникалықа уруханасының эндопротездеу бөлімшесі 2012 жылдан бастап жұмысістейді, мұндатірек-қимылжүйесінің патологиясы бар пациенттерге жоғары технологиялық медициналық көмек көрсетіледі. Тек 2019 жылы бөлімше хирургтары жамбас, тізе, иық және шынтақ буындарын эндопротездеу бойынша 1637 операция және 109 жедел ревизия жүргізілді.
Жадыра Исаева жамбас буынын эндопротездеу бойынша операциядан кейін емдеуден шығаруға дайындалуда. Ағымдағы жылдың наурыз айында №4 Қалалық клиникалық аурухананың алматылық хирург-ортопедтері туа біткен патологияны түзету бойынша алғашқы операцияны жасады. Оң жақ жамбас буынын эндопротездеу сәтті өтті, қыркүйек айында дәрігерлер сол жағына тексеру жүргізді. Осы сәтті әйел шамамен 30 жыл күткен болатын, қазір ол 43 жаста және ақыры әдемі аяқ киім кие алатын болды.
«Мен ортопедтерге тексеріп-қаралудыұзақ уақыт ойландым. Менде ауыр диагноз болды: жамбас буынының туа біткен дислокациясы, екі жақты косартрозы. 1991 жылы операциядан кейін сол аяғым 4,5 см-ға қысқа болды, содан кейін мен ортопедиялық аяқ киім киюге мәжбүр болдым. Мүмкіндік болған кезде мен сатып алып жүрдім, болмаған кезде осылай жүре бердім. Бұлай жүру қиын және ыңғайсыз болды, сізде 4,5 см-ға қысқа ақау болғанын өзіңіз елестетіп көріңізші. Наурызда алғашқы операциядан кейін мен өмірімде алғаш рет аяғымның ауырсынуын тоқтатып, қалыпты жағдайда иіліп, отыра бастадым. Мен үшін бұл өмір бойы күткен ғажайып жағдай болды. Екінші операциядан кейін мен өзім жүре бастаймын. 29 жылдан кейін менің барлық ақауларым түзелді. Енді екі аяғым да бірдей болып көрінеді, шамамен, жарты жылдан кейін мен биік өкшелі аяқ киіммен жүре алатын боламын»,– дейді Жадыра Исаева.
Жамбас буыны – бұл адам қозғалысында негізгі жүктемені көтеретін ағзадағы ең күшті буын. Ол бүкіл дене салмағының қысымымен тұрақтылықты сақтай отырып, көбірек қозғалу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Мұндай қысым артикулярлы шеміршек пен сүйек артикуляциясы үшін ауыр сынақ болып табылады. Бұл ретте, жағдай буынға басым ауыртпалық салатынтуа біткен патологиямен асқынған. Осылайша, коксартроз дамыды. Бұл еңбекке жарамсыздыққа және мүгедектікке әкелетін,ауыр түрде асқынатын дегенеративті-дистрофиялық буын ауруы».
Біз 4 см резекция жасадық, яғни аяқтың ұзындығын, сонымен қатар жамбас буынының ревизиялық эндопротезін орнын толтырдық– уақыт өте келе жамбас анатомиялық жағдайға келеді, толығымен емес, бірақ шамамен 70%-ға. Бұндай ауыр, туа біткен патология өте сирек кездеседі. Іс жүзінде бастапқы коксартроз, артроз, жамбас мойнының сынуы, вальгус деформациясы жиі кездеседі, бұл жағдайда аналық проксимальды бөліктің вальгус деформациясы болды – сүйек сыртқа қарай иілген. Ұзақ уақыт бойы пациент жүрген кезінде қиындықтарға тап болды, сүйегі дұрыс болмады, наурыз айында алғашқы операция кезінде біз оны түзете алдық. Біз оң жақ жамбас буынының алғашқы эндопротезін жүргіздік. Пациенттің жай-күйі жақсы, алдағы уақытта науқас ақсаңдамай, бірқалыпты жүретін болады», – деп атап өтті №4 Қалалық клиникалық аурухананың эндопротездеу бөлімшесінің меңгерушісі Манарбек Әубәкіров.
Манарбек Ғазизұлы–жоғары санаттағы травматолог-ортопед. 27 жылдың ішінде ол эндопротездеу саласындағы білікті маман және Польша, Франция, Германия, Латвия және Ресейде біліктілігін арттырды. Буын дамуының туа біткен патологиясын уақытылы анықтау үшін,жаңа туған нәрестелердіңтағайындалған міндетті тексеріп-қарауын елеп,ортопед-дәрігерге барып,қаралуға кеңес береді. Емдеу бала кезінен басталуы керек, ал бала ортопедиялық маманның қадағалауымен өсіп, дамуы керек. Ерте балалық шақта алдын-ала операция жасалуы мүмкін – түзету, бұл баланың өмірін жеңілдетеді және тірек-қимыл аппаратын соңғы емдеуге дайындайды. Соңғы хирургияны 21 жастан кейін сүйектің өсуі тоқтаған кезде жасауға болады.
Дәрігерлердің жоспары бойынша Жадыра Исаева 1,5 айдан кейін №4 ҚКА-да оңалту курсынан өтуі тиіс, содан кейін ол жүріс арбасы мен балдақтар туралы мәңгі ұмыта алады.
